Er is geen gesproken Nederlandse versie van deze podcast, maar hier is de vertaling te lezen.

Een verwijt veranderen in waardering

Als goede leerlingen op het soefipad, ontdekten we verschillende standpunten, allemaal even geldig, toen we de zin uit Vadan bespraken: “Mijn gewetensvolle zelf, beoordeel een ander niet naar je eigen wet.” Via verschillende overwegingen vonden wij consensus dat het oordelen over anderen een betreurenswaardige maar universele neiging is, en dat de wereld er beter aan toe zou zijn als wij dat konden overwinnen.

Het is natuurlijk mogelijk om positief te oordelen. Bij een wedstrijd bijvoorbeeld – of het nu gaat om de meest artistieke uitvoering van een sonate van Chopin of om een selectie van zelfgebakken lekkernijen op de plaatselijke oogstmarkt – zijn de juryleden op zoek naar uitmuntendheid en willen die vieren. Maar voor velen van ons is het uitgesproken of onuitgesproken veroordelen zo’n gewoonte dat het automatisch gaat, terwijl het geven van lof of bewondering een bewuste inspanning lijkt te vereisen. Als wij ons echter ertoe zouden zetten om in onze omgeving te zoeken naar zaken die we zouden kunnen prijzen, zou dat in zeer korte tijd een verrassende verandering in onszelf en ook in onze omgeving teweegbrengen.

In onze discussie werd er ook op gewezen dat ‘Liefde boven de wet staat’, zoals Hazrat Inayat Khan zegt; als dat zo is, moeten we misschien niet alleen onze oordelen elimineren, maar ook de wetten die dat mogelijk maken. Wetten drukken grenzen uit, en wij streven naar het grenzeloze, dus laten we ze gewoon weggooien.

Het is een prachtig ideaal, maar voordat we iets weggooien, is het altijd verstandig ons af te vragen of het misschien een doel dient dat we niet hadden onderkend. Leven in liefde, voor liefde en door liefde is het uiteindelijke doel, maar daar kunnen we niet beginnen. We moeten bij het begin beginnen, met enige voorbereiding.

Het gezegde uit de Vadan is een van de Koperen Regels, en maakt dus deel uit van de reeks vermaningen die begint met regels van IJzer en eindigt in het kostbare rijk van Goud. Deze regels richten zich eerst tot ons in onze meest dichte toestand, en helpen ons dan, naarmate we ons (hopelijk) ontwikkelen, om ons te verruimen en te ontvouwen, om de schoonheid te tonen die mogelijk is in de menselijke persoonlijkheid. Een zeer elementaire IJzeren Regel is bijvoorbeeld: “Schep niet op over uw goede daden.” Een Gouden Regel, duidelijk op een hoger niveau, is: “Wees standvastig in de liefde.”

Koper, dat een stap boven IJzer staat, suggereert een stadium waarin men begonnen is aan zichzelf te werken. Misschien ben ik, na zelfonderzoek en ontevredenheid over mezelf, begonnen bepaalde normen of wetten voor mijn gedrag vast te stellen, verwachtingen van mezelf waaraan ik tracht te voldoen. Zelfdiscipline is bewonderenswaardig, in feite essentieel voor onze ontwikkeling, en uiteraard zou het niet nuttig zijn in dit geval wetten af te schaffen.

Niettemin, zoals dit gezegde ons zegt, moeten we oppassen anderen te beoordelen naar onze regel. Wij hebben er geen idee van waar een ander zich op zijn weg bevindt – misschien liggen zij ver op ons voor, of misschien slapen zij nog. In beide gevallen verdienen zij respect.

Bovendien is oordelen – in de zin van veroordelen – gewoon niet goed voor ons. Het laat een zure smaak in de mond achter. De gewoonte om te veroordelen en te beschuldigen dringt na verloop van tijd door tot ons gevoel, ons denken en zelfs ons lichaam; het is gemakkelijk te zien aan sommige gezichten.

Veel beter is het daarom de gewoonte van bewondering aan te kweken, want als die eerlijk en oprecht is, geeft ze leven en licht en zoetheid. En dat hebben we allemaal nodig.

Vertaling Kariem Maas