Onze boodschap voor elkaar

Met de overgang naar de nieuwe kalender is er een universele behoefte om iedereen die we kennen het beste te wensen. Met het wijdverspreide gebruik van sociale media is het mogelijk om met één simpele klik harten, biddende handen en bloemen af te vuren naar honderden of misschien wel duizenden mensen. Die mogelijkheid doet niets af aan de bedoeling. Zonder twijfel is elke wens oprecht: we wensen onze geliefden werkelijk voorspoed, we hopen werkelijk dat ze gelukkig zullen zijn en in goede gezondheid en voorspoed zullen verkeren, we wensen werkelijk dat iedereen in vrede en harmonie kan leven. Maar het zit er dik in dat we binnen enkele weken al onze wensen vergeten zijn. En nog belangrijker: misschien hebben we vanaf het moment dat we het wensten het logische gevolg wel over het hoofd gezien: onze verantwoordelijkheid.

Iemand de beste wensen doen zou een impuls moeten zijn die iets meer veroorzaakt: goede handelingen om onze verlangens tot vrucht te brengen. Misschien lijken sommige wensen wel buiten ons bereik te liggen: het kan zijn dat we niet weten hoe de gezondheid of de voorspoed van onze vrienden te beïnvloeden. Desalniettemin zal alles wat we kunnen doen om goedheid in hun leven te brengen zeker effect hebben.

Dan doemt de vraag op: wat is goedheid eigenlijk? Het leven is zo ingewikkeld dat iets wat op het ene moment goed kan zijn, op een ander moment onwenselijk is. Iets wat goed is voor de een kan juist het  tegenovergestelde zijn voor de ander. Daarom moeten we met wijsheid te werk gaan en besluiten wat geschikt is voor een specifiek iemand en een specifieke omstandigheid.

Hazrat Inayat Khan spreekt hierover in de volgende passage:
Het is daarom dat, wanneer een gelovig iemand een of andere wet instelt voor een manier van handelen, een soefi daar de onmogelijkheid van inziet. De regel van een soefi is wat hij van elk moment van zijn leven maakt; verandering is voor hem niets nieuws; het leven verandert, hij verandert zelf ook. Elke ervaring in het leven brengt weer een nieuwe verandering met zich mee, met een inspiratie die de handeling van een soefi stuurt. Als je tegen een soefi zou zeggen: “Dit klopt niet met wat je gisteren zei”, dan zal hij zeggen, “Dat was eergisteren, dit is vandaag en  morgen zal ik het met je over morgen hebben.” Elk moment geeft nieuwe en frisse inspiratie, wat Hafiz zo prachtig verwoordt in het eerste gedicht uit zijn Divan, Mutrib khush… “Oh zanger met de betoverende stem, zing elke moment weer een lied, nieuw, nieuw, fris, fris.”* Wat er daarom in het leven nodig is, is niet alleen het aanleren van goedheid en tactvol gedrag, want die zijn alleen maar het alfabet en niet het boek zelf. Nadat je het alfabet geleerd hebt, moet je het boek van het leven lezen en de eisen van elk moment opmerken, wat elk specifiek moment van het leven van ons eist, wat elk moment in het leven van ons vraagt, hoe te handelen onder verschillende omstandigheden.

We hoeven ons niet de wet te laten voorschrijven door de kalender. Laten we elk moment beschouwen als ons nieuwe jaar, laten we bezig zijn op elke manier die geschikt lijkt te zijn voor het geluk van de mensen om ons heen. Op die manier worden dromen bewaarheid.

*Sommige lezers hebben misschien een korte zwart-wit film gezien waarin Pir-o-Murshid Musharaff deze ghazal zingt met zijn milde en melodieuze stem met als refrein de herhaling: “taza ba taza, naw ba naw” (“nieuw nieuw, fris fris”).

Vertaling Irene Lennings