Tevredenheid

Overal ter wereld vinden mensen nieuwigheid en complexiteit bedwelmend – dit geldt voor ervaringen, voor goederen en bezittingen, en voor mensen, of we ze nu louter bij naam kennen of als beroemdheden, persoonlijkheden of trendsetters. We zoeken ook naar nieuwe en steeds ingewikkelder benaderingen van spiritualiteit, ervan uitgaande, blijkbaar, dat een of andere exotische nieuwe methode ons zal geven wat we tot nu toe niet hebben kunnen vinden. Maar zoals de wijze koning Salomo zei: “Er is niets nieuws onder de zon,” en duizend jaar na hem bevestigde Jezus hetzelfde aan het volk van Palestina, toen hij zei: “Ik ben niet gekomen om een nieuwe wet te brengen”. Meer recent zei Hazrat Inayat Khan, in de Vadan Boulas:
Ik zeg niets nieuws als ik spreek;
Ik vernieuw alleen de herinnering aan de dingen
die niet mogen worden vergeten.

Ondanks onze honger naar verandering is er niets nieuw. Als de waarheid waar is, dan was, is en zal deze altijd zo blijven. Onze taak is alleen om te erkennen wat er al die tijd is geweest, in het volle zicht verstopt. 

Hoe doen we dat? Dit korte kwatrijn van sjaikh Abu Saeed zou ons voor een leven lang raad kunnen geven: laat het willen en hebben los en wees tevreden.
Het lijden hier komt van meer willen zijn
meer willen hebben.
Vrede en troost zijn te vinden in tevredenheid.
Kies voor armoede en bescheidenheid.

Als filosofie, als houding, betekent dit dat men niet hongert naar het nieuwe, en dat men het hart niet buiten de kring van het heden plaatst. 

De discipline van de tevredenheid leidt er ook toe dat we onze inspanningen laten varen om de wereld naar onze agenda te veranderen. Het maakt geen einde aan onze taken, onze verantwoordelijkheden, maar we krijgen een meer compassievolle blik, en in plaats van te proberen te overheersen, leren we te harmoniseren.

Als we ons richten op het hebben en krijgen, legt het sluiers tussen ons en de Ene – we kijken alleen naar waar we mee bezig zijn, en niet naar wat echt is. De wijzen hebben altijd gesproken over de voordelen van armoede, want weinig hebben betekent zoveel minder sluiers tussen ons en datgene waar we echt naar verlangen.

Het tevreden zijn met wat het leven ons geeft, brengt een gevoel van vrijheid met zich mee dat niet te beschrijven is, en het verbetert onvermijdelijk ook onze relaties met de mensen om ons heen. Het zijn onze verlangens die onze verwachtingen van anderen wekken, en omdat ze vaak niet worden vervuld, geeft dit aanleiding tot spanning en conflicten. Degene die tevreden is, hoeft geen ruzie meer te maken.

De woorden van Abu Saeed kunnen niet alleen het lijden van ons uiterlijke leven verzachten, maar ook ons innerlijke leven genezen, want ze geven in feite een beeld van meditatie. Veel technieken en methoden worden in verschillende tradities aangeleerd, maar ze komen meestal neer op wat een soefi noemde, ‘het opgeven van verlangens’. Als we echt alle verlangens kunnen loslaten, laat het met de woorden van Hazrat Inayat Khan ‘ontspanning’ toe op het innerlijke vlak, zodat we alle pretenties laten varen en één worden met wat we ook maar tegenkomen.

Als we genoeg sluiers hebben laten vallen, zullen we in de innerlijke wereld zeker de gastvrije omhelzing tegenkomen van het oneindige Licht en Leven, de bron van alle tevredenheid.

Vertaling Kariem Maas