Moeilijkheden en hoop

De wereld wordt vandaag de dag geconfronteerd met een groeiend aantal moeilijkheden. Naast het leed dat wordt veroorzaakt door allerlei onderdrukkende regimes, is er de spanning van diverse geopolitieke geschillen. Die spanning uit zich in vele oorlogen of kunnen escaleren tot onstuitbaar geweld. Daarnaast kennen we de gevolgen van de klimaatverandering die steeds zichtbaarder worden: branden, overstromingen, hongersnood, stijging van de zeespiegel en onomkeerbaar verlies van soorten. En er is de snelle verspreiding van ziekten. De lijst kan ongetwijfeld zonder veel moeite worden uitgebreid.

Niets van dit alles zou echter verbazingwekkend zijn voor een mysticus, die zijn geest opent om het leven in zijn geheel te zien. In een lezing over de evolutie, die Hazrat Inayat Khan bijna een eeuw geleden hield, vertelde hij zijn toehoorders: “Het leven op aarde is moeilijk en met de evolutie van de aarde zal het nog moeilijker worden.” Hij legde uit dat de groei van de wereld niet verschilt van de groei van een individu, in die zin dat we, terwijl we jong zijn, we onschuldig en zorgeloos zijn – een pasgeboren baby leeft als een engel in de hemel – maar als we ouder zijn, worden we belast met vele verantwoordelijkheden, en moeten we omgaan met steeds grotere problemen.

Zou het van spiritualiteit getuigen om van deze problemen weg te lopen? Hazrat Inayat raadt ons aan om dat niet te doen; we moeten niet proberen om moeilijkheden te vermijden, vertelt hij ons. Het soefi-pad is om de ontberingen van het leven onder ogen te zien, want ze maken deel uit van onze eigen groei en van de groei van de wereld. Zoals hij opmerkt, buigen de takken van de boom, die in het voorjaar onbelast waren, later laag onder het gewicht van de vruchten die ze dragen.

Hoe moeten we deze uitdagingen dan aangaan? Door het aannemen van wat Hazrat Inayat ‘de religie van de natuur’ noemt. Daarmee bedoelt hij dat elke gedachte en handeling, hoe werelds die ook mag lijken, moet worden opgedragen als een daad van dienstbaarheid op het pad van de Waarheid. ‘Religie’ is niet noodzakelijkerwijs alleen een daad van vroomheid in een kerk of tempel, maar kan ook betekenen dat we ons hele leven tot een vorm van aanbidding maken. 

En we moeten hoop koesteren. Metafysisch gezien moeten we alle uitdagingen op ons pad met open ogen tegemoet treden, maar psychologisch gezien moeten we onszelf trainen om altijd naar boven te kijken, in hoop. In de Gayan, Boulas, vinden we dit: 
Het is de geest van hopeloosheid die de weg van de mens blokkeert en zijn vooruitgang verhindert.

En in Gayan, Chalas, is er deze belofte: 
Met vertrouwen in God, met goede wil, zelfvertrouwen en een hoopvolle houding ten opzichte van het leven, zal de mens zijn strijd altijd winnen, hoe moeilijk die ook is.

Vertaling Kariem Maas