Afgedankte eierschalen

Als een ei eenmaal gebarsten is, zijn de stukken van de schaal fragiel, terwijl de vorm, zolang die nog intact is, sterk is. Het is verrassend moeilijk om een ei te breken door het van eind tot eind langs de lange as samen te knijpen, en het is zelfs mogelijk voor een volwassene om op een rek met hele eieren te staan zonder ze te breken.

Hazrat Inayat Khan gebruikt het beeld van de eierschaal als hij spreekt over de cruciale eerste stap in de spirituele reis, die van het afleren. Van jongs af aan verwerven we informatie over de wereld om ons heen en verzamelen we kennis die we nodig hebben om te kunnen leven. Maar we verzamelen ook een dikke laag veronderstellingen, overgenomen meningen, vooroordelen, conventies en dogma’s die de directe waarneming van de Waarheid het moeilijkst maken. Daarom kan het ontwaken van onze ware aard niet worden bereikt door verder te leren, maar alleen door afleren: het bevrijden van ons bewustzijn van datgene wat het omhult.

Hazrat Inayat vergelijkt afleren met de strijd van het kuiken in het ei om eruit te breken. Ongetwijfeld dient de eierschaal een doel, het beschermen van de zuigeling tijdens de rijping, maar er komt een moment dat het geen hulp meer is, maar een belemmering. Het kuiken is niet bedoeld om opgesloten te blijven in de schaal; net als de ziel is het kuiken geschapen voor vrijheid. Daarom moet het met nog nooit gebruikte spieren beginnen te pikken aan de muur die het omringt.

We kunnen meevoelen met het nog niet uitgebroede kuiken, want het afleren van al onze concepten lijkt een ontmoedigende taak. We ontdekken dat het overweldigend is om elke gedachte, elke impuls en elke houding onder ogen te zien. Maar kuikens komen wel uit, elke dag, en ook de mens weet zich te bevrijden van zijn beperkingen.

Wat ons in dit proces voortstuwt is onze ontevredenheid met onze huidige toestand, en een hoop op iets beters. In Vadan Gamakas zegt Hazrat Inayat:
Hoe ben ik boven beperking uitgestegen?
De binnenkanten van mijn eigen muren
begonnen mijn ellebogen pijn te doen.

Het bewust worden van onze muren is als de eerste kleine scheur in het ei. Dan begint de weg zich voor ons te openen, en vroeg of laat worstelen we ons uit de schelp, die we achter ons laten en vergeten. Dat is natuurlijk niet het einde – het is slechts het begin van een nieuwe, veel vrijere levensfase; een fase waarvoor we al voor onze geboorte bestemd waren.

Vertaling Kariem Maas