Schepper. Onderhouder. En…?

Door de huidige onrust in de wereld zijn gesprekken over diepe onderwerpen ineens gewoon geworden – bijvoorbeeld over het doel van het lijden –heeft het überhaupt een doel? Voor sommigen doet de schrijnende situatie van de pandemie denken aan de Indiase figuur van Shiva, de derde van de drie grote godheden in het hindoeïstische pantheon. In die religie is Brahma de Schepper, de goddelijke Geest die de wereld heeft gevormd vanuit de vormloosheid en de eerste heilige Boodschap in de Veda’s heeft gegeven. De steunpilaar is Vishnu, degene die alle dingen laat vloeien; Krishna, de tedere minnaar die op zijn fluit speelt en de wereld laat dansen, is een avatar (incarnatie, belichaming) van Vishnu. De derde figuur is Shiva, die meestal wordt gezien als de vernietiger, degene die alles tot een einde brengt, en hij wordt vaak afgebeeld met zijn voorhoofd besmeurd met as van de brandende ghats, de crematiegronden in India.

In het Westen hebben we enige moeite om het goddelijke aan het werk te zien in vernietiging. Soefi-gebeden vertellen ons dat God de volmaaktheid van liefde, harmonie en schoonheid is. Maar, zo kunnen we ons afvragen, waar kunnen we liefde of schoonheid vinden in de pijnlijke chaos van ziekte, ontbinding en dood? 

Om dit in context te plaatsen, kan het helpen om te onthouden dat, in geestelijk opzicht, alles wat een naam of vorm heeft slechts een dekmantel is voor de Schepper. We bewonderen de bedwelmende schoonheid van de wereld, maar het geschapene kan niet blijven, het zal altijd komen en gaan, en op een dag worden vergeten. Dit betekent dat God, die eeuwig aanwezig is, ongezien blijft; Hij is gesluierd in Zijn steeds veranderende Schepping. En toch, als onbeperkte Liefde, verlangt Hij ernaar gekend te worden. En het is de weerspiegeling in het menselijk hart van Zijn verlangen die ons naar Hem doet zoeken. Het werk van het spirituele pad is dus om voorbij de beperkingen van de wereld te komen, om de eeuwige, alles doordringende Waarheid te herkennen, en Shiva is het voorbeeld bij uitstek van degene die bereidwillig alles achterlaat in de vervulling van die zoektocht. Als Shiva de vernietiging vertegenwoordigt, dan alleen ter wille van de Waarheid de vernietiging van onze gehechtheid, zodat de Waarheid kan worden onthuld.

Aldus zouden we vanuit geestelijk oogpunt kunnen hopen iets te zien dwars door de pijnlijke veranderingen heen die de wereld ondergaat – een goddelijk licht, als we maar bereid zijn de sluiers waaraan we ons hebben vastgeklampt los te laten.

Vertaling Kariem Maas