Er is geen gesproken Nederlandse versie van deze podcast, maar hier is de vertaling te lezen.
De betekenis van eerlijke handel Inner Call Podcast #132
Toen een groep vrienden onlangs bijeenkwam om een zin uit de Gayan te bespreken, waren sommigen verbaasd, of zelfs geschokt, dat Hazrat Inayat Khan kennelijk spirituele zaken reduceerde tot commercie. Het gezegde, te vinden in de Gayan Talas, luidt als volgt: “Het leven is een eerlijke handel, waarin alles zich in de loop van de tijd schikt. Voor alles wat je er van neemt, moet je vroeg of laat de prijs betalen. Voor sommige dingen mag je vooruit betalen; voor sommige moet je betalen bij aflevering; en voor sommige later, wanneer de rekening gepresenteerd wordt.”
Hoe hij dit zegt is des te verrassender, gezien Hazrat Inayats veelvuldige waarschuwingen dat de wereld in gevaar is door de groei van materialisme en commercie. Maar misschien koos hij zijn woorden om de aandacht van de zakenmensen te trekken. Als we dit lezen – tegen de achtergrond van onze tijd die sterk op handel is gericht – zou dat ons kunnen verleiden om te bedenken hoe we winst kunnen maken, hoe we enig voordeel kunnen behalen, hier uitgaven kunnen besparen, daar onze marge kunnen vergroten. Maar de uitdrukking spreekt van eerlijke handel, wat gelijkheid impliceert, en Hazrat Inayat stelt niet voor dat we winkeliers worden, die elke cent die uitgewisseld wordt in de gaten houden. Hij gebruikt de metafoor van het zakendoen om een van de Soefi-gedachten te illustreren, namelijk dat er in de hele schepping één wet is, de wet van wederkerigheid. Wat we ontvangen, zullen we op een dag teruggeven, en wat we hebben weggegeven zal in de een of andere vorm naar ons terugkeren.
Deze wet is de ruggengraat van alle religie. De christenen kennen dit als de Gulden Regel: “Doe aan anderen wat gij wilt dat zij aan u doen”, en deze wet wordt in elk geloof en in elke cultuur onderwezen, zo ver terug in de tijd als geleerden maar kunnen zoeken. Een Egyptische papyrus uit het Middenrijk, nu ongeveer 4000 jaar oud, geeft een versie van dezelfde wijsheid. In de Zoroastrische godsdienst wordt gelovigen geleerd rijkdom te verwerven om die te kunnen weggeven, want die zal je niet met je meegaan naar de volgende wereld.
Anderen in het gesprek over het gezegde uit de Gayan reageerden ongemakkelijk op de gedachte dat zij “de prijs zouden moeten betalen” – want hun is van jongs af aan (en vaak in levendige en gruwelijke details) geleerd welke straffen van de hel alle overtreders te wachten staan –[ en wie kan zeggen vrij te zijn van dwaling?
Maar het gezegde spreekt niet van straf maar van gevolgen. Als ik in de doornen van een rozenstruik grijp, zou het niet echt juist zijn om te zeggen dat de doornen mij daarvoor straften. Of als ik mijn vinger in een kaars steek, handelt de vlam gewoon naar haar aard, en kunnen we niet zeggen dat de brandwond die er het gevolg van is, de straf is van de vlam voor het feit dat ik haar ruimte betreed.
Wat onze positie voor de Goddelijke Rechter betreft, zouden wij er aan kunnen denken dat er inderdaad een wet van oorzaak en gevolg is, dat wil zeggen dat wat wij doen en zeggen en denken, zaad zaait, maar wij moeten net zo goed bedenken dat de Goddelijke Liefde boven alle wet staat. In de Koran wordt ons verteld dat God barmhartig is, en dat Hij graag vergeeft – als we maar echt spijt hebben. En in het gebed Saum zeggen we: “Almachtige Schepper, Onderhouder, Rechter en Vergever van onze tekortkomingen…” Hazrat Inayat Khan heeft gezegd dat we in het leven twee mogelijkheden hebben: de machine zijn of de ingenieur. De machine zijn betekent, zonder keuze, te draaien volgens omstandigheden buiten onze controle – en hoewel de meeste mensen er met felle trots van uitgaan dat zij handelen met een vrije wil, hoe bedachtzamer we worden, hoe meer we inzien dat onze wil niet zo belangrijk is. Het heeft misschien heel weinig te maken met ons denken, spreken en gedrag. Iedereen die zijn gedachten, al is het maar voor een uur, probeert te beheersen, zal dit inzien. Maar als wij de ingenieur willen zijn, moeten wij de machine begrijpen en de regels herkennen volgens welke zij functioneert. We kunnen beginnen met het observeren en leren toepassen van de wet van wederkerigheid. Het geeft een groeiend gevoel van rechtvaardigheid, en dat hebben we nodig als we ooit hopen ingenieur te worden en de schakelaars en hendels van de machine te mogen bedienen.
Vertaling Kariem Maas